Cukrzyca

Jakie powikłania cukrzycy mogą grozić diabetykom?

powikłania cukrzycy

Cukrzyca to choroba, która objawia się nie tylko pogorszonym samopoczuciem. Nieleczona może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Jakie są najczęstsze powikłania cukrzycy?

Zaburzenia związane z pracą trzustki i wytwarzaniem insuliny wpływają na cały organizm. Niezdiagnozowana lub niewłaściwie leczona cukrzyca może uszkodzić nerki, naczynia krwionośne, nerwy, a nawet wzrok. Dowiedz się, jakie powikłania cukrzycy grożą osobom chorym i jak można temu zapobiec.

Jak zaburzenia wytwarzania i działania insuliny wpływają na organizm?

Insulina jest hormonem, który wpływa na organizm na wiele sposobów. Jego najważniejszym zadaniem jest wspomaganie metabolizmu węglowodanów – to dzięki insulinie są one transportowane do komórek, co pozwala na zachowanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi.

W przypadku osoby chorej na cukrzycę działanie insuliny jest zaburzone. Problem ten wpływa na wiele układów i procesów zachodzących w organizmie: pracę nerek, układu krwionośnego, mózgu.

W przypadku cukrzycy typu 1., która jest chorobą autoimmunologiczną, zagrożona jest także wytwarzająca insulinę trzustka – organizm produkuje wówczas przeciwciała atakujące komórki tego organu.

Podstawowy podział powikłań cukrzycy

Powikłania związane z cukrzycą dzieli się na dwa rodzaje: wczesne, tzw. ostre i późne, tzw. przewlekłe. Jakie są między nimi różnice? Poznaj cechy każdego z rodzajów powikłań:

  • ostre powikłania cukrzycy to takie zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, które pojawiają się jako bezpośredni skutek wysokiego poziomu cukru we krwi;
  • przewlekłe powikłania cukrzycy to choroby i dolegliwości, które mogą wystąpić nawet po kilku lub kilkunastu latach trwania choroby.
Przeczytaj:  Cukrzyca LADA – czym różni się od cukrzycy typu 1 i typu 2?

Warto pamiętać, że powikłania późne mogą być konsekwencją powikłań wczesnych, jeśli osoba chora nie podejmie szybko odpowiedniego leczenia.

Powikłania w zależności od typu cukrzycy

Wczesne i późne powikłania cukrzycy pojawiają się zarówno u osób chorych na cukrzycę typu 1., jak i typu 2. Niektóre z nich występują częściej w przypadku danego rodzaju schorzenia – tak jest np. z kwasicą ketonową, która dotyka przeważnie osób z cukrzycą typu 1. Z kolei charakterystyczne powikłania cukrzycy typu 2. to nefropatia cukrzycowa.

Jakie mogą być powikłania cukrzycy: wczesne i późne?

Do wczesnych (ostrych) powikłań cukrzycowych należą:

  • hiperglikemia – to sytuacja, gdy poziom cukru we krwi jest zbyt wysoki, przyczyną może być źle dobrana dawka insuliny, niewłaściwa dieta, pominięcie dawki insuliny, zastosowanie leków wchodzących w interakcję z insuliną, przewlekła hiperglikemia ma poważne konsekwencje – zaburzenia metabolizmu i przemian biochemicznych w organizmie;
  • hipoglikemia – to stan odwrotny do hiperglikemii, pojawia się wtedy, gdy poziom glukozy we krwi jest zbyt niski, przyczyną może być pominięcie posiłku lub przyjęcie zbyt dużej dawki insuliny;
  • kwasica ketonowa – wynika bezpośrednio z hiperglikemii, jest zaburzeniem wynikającym z nagłego niedoboru insuliny i objawia się problemami z metabolizmem tłuszczów i białek oraz brakiem równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci;
  • kwasica mleczanowa – to zaburzenie metaboliczne objawiające się nadmiernym gromadzeniem mleczanów w organizmie, u cukrzyków występuje stosunkowo rzadko i jest najczęściej spowodowane stosowaniem niektórych leków.

Najczęstsze powikłania cukrzycy późne to przede wszystkim:

  • retinopatia cukrzycowa – uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki oka wynikające ze zbyt wysokiego poziomu glukozy;
  • neuropatia cukrzycowa – uszkodzenie nerwów wywołane stale utrzymującą się hiperglikemią
  • nefropatia cukrzycowa – zwiększenie przepływu krwi przez nerki i gromadzenie się w kłębuszkach nerkowych substancji, które mogą spowodować niewydolność nerek;
  • udar mózgu i zawał mięśnia sercowego wynikające ze zniszczenia naczyń krwionośnych pod wpływem nadmiernej ilości cukru we krwi;
  • choroby układu krążenia – niedokrwistość, miażdżyca, zapalenie mięśnia sercowego, choroby tętnic obwodowych;
  • zespół stopy cukrzycowej – zmiany wynikające z uszkodzenia mięśni, nerwów i naczyń krwionośnych, objawiają się zwiększoną podatnością na urazy i infekcje, drętwieniem, bólem, martwicą tkanek, w skrajnych przypadkach stopa cukrzycowa może być przyczyną amputacji.
Przeczytaj:  Jak zapobiegać powikłaniom cukrzycowym oczu ? co robić w przypadku pierwszych objawów retinopatii i zaćmy cukrzycowej?

Osoby z cukrzycą są także w większym stopniu narażone na infekcje, przede wszystkim grzybicze. Częściej cierpią również na choroby zębów i dziąseł. Co ciekawe, u diabetyków diagnozuje się więcej przypadków nowotworów, ale póki co, nie znaleziono uzasadnienia dla tego zjawiska. Możliwe, że wynika to z tego, że osoby chore na cukrzycę częściej się

Charakterystyczne objawy powikłań cukrzycy

Osoby cierpiące na cukrzycę szczególnie muszą uważać na to, co dzieje się z ich organizmami. Warto zwracać uwagę na wszelkie objawy złego samopoczucia – może być to sygnał, że doszło do zaburzeń.

Charakterystyczne objawy w przypadku wczesnych powikłań cukrzycy to:

  • hiperglikemia – senność, suchość w jamie ustnej i uczucie pragnienia, częstomocz, zmęczenie, nawracające infekcje dróg rodnych i jamy ustnej;
  • hipoglikemia – drżenie rąk, potliwość, przyspieszone bicie serca, uczucie lęku i niepokoju, silny, nagły głód, nudności, zaburzenia widzenia, utrata przytomności;
  • kwasica ketonowa – biegunka, nudności, wymioty, osłabienie organizmu, obniżona temperatura ciała i ciśnienie tętnicze, przyspieszenie oddechu, senność, która może prowadzić do śpiączki;
  • kwasica mleczanowa – odwodnienie, oddawanie małych ilości moczu, ból brzucha, nudności, wymioty, niższa temperatura ciała i ciśnienie.

Przy przewlekłych powikłaniach charakterystycznymi objawami są:

  • retinopatia – pogorszenie ostrości i zaburzenia widzenia, pojawienie się w polu widzenia ciemnych pasków, pajęczyn, pasm, chmur, utrata wzroku;
  • neuropatia – uczucie mrowienia i drętwienia w kończynach, swędzenie i pieczenie skóry, zmniejszona wrażliwość na ciepło, zimno i dotyk;
  • nefropatia – zmęczenie, osłabienie, obrzęki, szary odcień cery, nadciśnienie tętnicze;
  • stopa cukrzycowa – częste infekcje grzybicze, zmiana kształtu stopy, ból w pozycji leżącej, sucha skóra, osłabione czucie;
  • udar mózgu – bełkotliwa mowa, trudności w poruszaniu, zaburzenia widzenia;
  • zawał serca – ból w okolicy mostka, promieniujący na lewą stronę ciała, duszności, uczucie lęku.

U kogo mogą pojawić się powikłania cukrzycy?

Powikłania cukrzycy pojawiają się przede wszystkim u osób, u których choroba nie została zdiagnozowana lub jest nieprawidłowo leczona. Większość problemów zdrowotnych wynika, bezpośrednio lub pośrednio, ze zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi. Współczesna diabetologia jest w stanie skutecznie poradzić sobie z tym problemem – wystarczy, że pacjent będzie przyjmował insulinę zgodnie z zaleceniami lekarza, prowadził zdrowy tryb życia, stosował odpowiednią dietę i spożywał posiłki o regularnych porach.

Przeczytaj:  Cukrzyca objawy rozpoznanie sposób zdiagnozwania

Pomijanie dawek insuliny, przyjmowanie zbyt dużych lub zbyt małych ilości lub samodzielne decydowanie o przerwaniu leczenia może prowadzić do rozwoju przewlekłych powikłań.

Jak zapobiegać ostrym i przewlekłym powikłaniom?

Odpowiednio szybko rozpoczęte leczenie pozwala u pacjentów chorych na cukrzycę zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym. Diabetycy powinni także regularnie się badać – kluczowa w ich przypadku jest glikemia pozwalająca ocenić poziom glukozy we krwi. Osoby chore powinny raz do roku odwiedzać okulistę i nefrologa.

Podsumowanie

Większość chorób u pacjentów z cukrzycą można skutecznie wyleczyć. Terapia bywa jednak długotrwała i skomplikowana – tak jest np. w przypadku udarów i zawałów. Niektóre zmiany bywają też nieodwracalne, np. amputacja stopy cukrzycowej. Zamiast leczyć skomplikowane choroby i zaburzenia, zdecydowanie lepiej jest zadbać o wyrównanie cukrzycy i utrzymywanie odpowiedniego poziomu glukozy za pomocą przyjmowanej regularnie insuliny.

Anna Kondziela
586 artykuły

O Autorze
Miłośniczka zdrowego trybu życia i aktywności fizycznej. Z wykształcenia jest dietetykiem i diabetologiem z wieloletnim doświadczeniem. Interesuje się sportem i diabetologią i dietetyką. Cały wolny czas spędza z rodziną.
Artykuły
Mogą Ci się spodobać
Cukrzyca

Cukrzyca a męska niepłodność - przyczyny, objawy i diagnoza

Osoby zmagające się z cukrzycą często wykazują obniżoną sprawność układu rozrodczego. To zjawisko jest szczególnie widoczne w kontekście męskiej niepłodności. Problem może…
Cukrzyca

Cukrzyca typu 1 u dzieci i młodzieży: objawy, leczenie i dieta

Ważnym aspektem leczenia jest regularne podawanie insuliny, ponieważ organizm pacjentów z cukrzycą młodzieńczą nie produkuje tej substancji w wystarczającej ilości. Wsparcie rodziny…
Cukrzyca

Cukrzyca typu 1 - czy można ją odziedziczyć i w jaki sposób?

Badania sugerują, że genetyka może mieć wpływ na rozwój cukrzycy typu 1, ale nie jest to jedyny czynnik decydujący. Wielu ekspertów uważa,…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *