Czym charakteryzuje się cukrzyca typu 2.?

Mówi się, że cukrzyca jest niezakaźną epidemią światową. Chorych na cukrzycę typu 2. jest prawie 422 mln na całej Ziemi, a około 179 mln przypadków nie jest rozpoznana. Liczba ta jest kolosalna, a z roku na rok zachorowań na cukrzycę jest coraz więcej. Najczęstszym przypadkiem wśród diabetyków jest cukrzyca typu drugiego, która rozwija się latami. To cichy zabójca. Tylko odpowiednie leczenie i zbilansowana dieta jest w stanie pomóc ci w wyleczeniu się. Czytaj dalej, by dowiedzieć się m.in. jakie są jej przyczyny, powikłania i jak wygląda jej leczenie.

Przyczyny cukrzycy typu 2.

Cukrzyca typu 2. może rozwijać się przez wiele lat. Nie zawsze pierwsze badania są w stanie wyryć ją od razu. Zwykle zostaje rozpoznana w momencie profilaktycznych badań poziomu glikemii we krwi. Dawniej uważano, że jest to choroba osób starszych, jednak dotychczas wykazano wzrost choroby także u dzieci.

Organizm osoby chorej na cukrzycę posiada zbyt duże stężenie cukru we krwi, ponieważ nie jest w stanie zużyć go energetycznie. Cukrzyca typu 2. jest insulinoniezależna, czyli trzustka produkuje insulinę, ale nie potrafi wytworzyć odpowiedniej ilości, by obniżyć poziom cukru. Tkanki stają się mniej wrażliwe na jej działanie. Ich obniżona wrażliwość sprawia, że zwiększa się synteza insuliny, czyli stężenie glukozy we krwi wzrasta po posiłku. Prowadzi to do np. nadciśnienia tętniczego, zwiększenia masy ciała, odkładania się tłuszczu w ciele, zwłaszcza w obrębie brzucha.

Z biegiem lat, jeśli zignorujesz tę chorobę lub będzie niewłaściwie leczona, może dojść do całkowitego zaniku produkcji insuliny i cukrzyca może zmienić się w typ 1., która zostanie z tobą do końca życia.

Wyróżnia się dwie główne przyczyny cukrzycy typu 2.:

• predyspozycje genetyczne;
• niezdrowy styl życia;
• otyłość.

Historia choroby w rodzinie również ma wpływ na jej wystąpienie u ciebie. Narażone są również kobiety, które w czasie ciąży cierpiały na cukrzycę ciążową, zmagały się z zespołem policystycznych jajników lub urodziły dziecko powyżej 4,5 kg.

Objawy

Ciężko jednoznacznie stwierdzi, kiedy zaczyna się rozwijać cukrzyca. Należy się badać regularnie, zwłaszcza jeżeli jesteś osobą otyłą lub w twojej rodzinie przewija się historia tej choroby. Cukrzyca ta jest postępująca. Objawy cukrzycy typu 2.:

• wzmożone pragnienie;
• wielomocz;
• częstomocz;
• chudnięcie spowodowane niedoborem glukozy lub tycie poprzez zwiększenie apetytu;
• zmęczenie;
• senność po posiłku;
• mrowienie w kończynach;
• zawroty głowy;
• swędzenie skóry;
• liczne infekcje;
• kwasica i śpiączka cukrzycowa.

Diagnostyka

Przez wiele lat cukrzyca może być niezauważalna i bezobjawowa. Lekarze zalecają wykonywanie badań przesiewowych cyklicznie co 3 lata dla osób ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę insulinoniezależną oraz osobom powyżej 45. roku życia.

By wykryć cukrzycę, wykonuje się badania laboratoryjne, które wykażą podniesiony poziom glukozy we krwi. Zostaje rozpoznana z osocza krwi żylnej.

Jeśli stężenie glukozy wynosi 100-125 mg/dl, oznacza to stan przedcukrzycowy. Natomiast by potwierdzić cukrzycę, stężenie musi wynieść powyżej 140 mg/dl.

Czynniki ryzyka

Podwyższony poziom cukru we krwi ma swoje liczne konsekwencje w życiu codziennym. Czynniki, które mają wpływ to:

• nadwaga i otyłość (BMI powyżej 30);
• stres;
• zła dieta;
• siedzący tryb życia;
• przebyta cukrzyca ciążowa.

Leczenie

Pacjenci z cukrzycą muszą ciągle monitorować swój poziom cukru we krwi. Służą do tego różne glukometry, które pobierają krew włośniczkową lub robią to bezinwazyjnie. Oprócz kontroli konieczne jest leczenie lekami doustnymi. Najczęściej pierwszy wybór pada na metaforminę, która prowadzi do obniżenia insulinooporności. Zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę poprzez zmniejszenie jej tworzenia przez trzustkę, nie doprowadzając do niebezpiecznej hiperglikemii.

Leczenie cukrzycy typu 2. obejmuje nie tylko stosowanie leków. Niezbędny jest również: wysiłek fizyczny, zmiana diety oraz edukacja pacjenta. Jeśli wiesz, co dzieje się z twoim organizmem w czasie tej choroby, możesz ją lepiej kontrolować. Dzięki świadomości zapobiegasz rozwojowi kwasicy ketonowej, która jest niebezpieczna dla zdrowia. Wyleczenie jej pozwoli ci na dłuższe i lepsze życie. Leczenie cukrzycy przebiega etapowo.

Etap 1. – zmiana stylu życia i farmakologia

Jako niezbędny czynnik obniżający poziom glukozy we krwi występuje zmiana stylu życia, stosowanie odpowiedniej diety i aktywność fizyczna. W 2016 roku zostało to potwierdzone przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne.

Wszystkie twoje zmiany powinny być wdrażane pod nadzorem lekarza i dietetyka. Zdrowa dieta powinna być kontrolowana przez dietetyka, a farmakologia przez tego ostatniego. Dietetyk rozpisze ci twoje zapotrzebowanie kaloryczne w ciągu dnia, zadba o zrównoważoną podaż mikro- i makroskładników.

Dodatkowo w pierwszym etapie zostaje wprowadzona metaformia. Jest ona zalecana każdemu choremu z 2. typem cukrzycy.

Etap 2. – łączenie dwóch rodzajów leków

Podczas drugiego etapu leczenia lekarz łączy podawanie dwóch leków przeciwcukrzycowych. Najczęściej jest to metaformina i gliklazyd lub glimepiryd (pochodne sulfonylomocznika).

Mogą wystąpić skutki niepożądane przez stosowanie pochodnych sulfonylomocznika. Są to leki obarczone działaniem hipoglikemizującym, ponieważ niezależnie od ilości stymulują wydzielanie insuliny. Może wystąpić hipoglikemia i przyrost masy ciała.

Etap 3. – prosta insulinoterapia

Etap ten konieczny jest dopiero po kilkunastu latach trwania tej cukrzycy. Wdraża się go jedynie wtedy, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych efektów.

Polega na insulinoterapii – wstrzykiwaniu jednej długo działającej dawki insuliny na noc. Nadal stosuje się wyżej wymienioną farmakologię.

Etap 4. – insulinoterapia złożona

To czas zwiększenia ilości wstrzyknięć insuliny do organizmu. By osiągnąć jak najbardziej efektywny wynik i ograniczyć insulinę, stale wykorzystuje się leki.

Powikłania cukrzycy typu 2.

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą. Jej powikłania niejednokrotnie zaburzają pracę całego organizmu. Dochodzi m.in. do:

• retinopatii cukrzycowej – prowadzi do zaćmy, jaskry, ślepoty;
• nefropatii cukrzycowej – niewydolność nerek;
• neuropatii cukrzycowej – uszkodzenie nerwów obwodowych, dochodzi np. do mrowienia w kończynach;
• zespołu stopy cukrzycowej – destrukcja skóry, kości i stawów. Liczne infekcje, owrzodzenie stopy. Dochodzi do zaburzenia lub zaniku czucia poniżej kostki. To schorzenie jest bardzo trudne do wyleczenia, często dochodzi do amputacji stopy;
• powikłań skórnych, stawowych i kostnych;
• powikłań makroangiopatycznych – czyli układu sercowo-naczyniowego. Zostaje przyśpieszony rozwój miażdżycy, a wraz z nią inne liczne powikłania o nasilonym charakterze.

Profilaktyka choroby

Czynniki genetyczne mają ogromne znaczenie w kwestii wystąpienia cukrzycy typu 2. Nie tylko to jednak ma wpływ na jej rozwój. W dużym stopniu zależy to też od ciebie i tego, jak prowadzisz swoje życie. Dużo stresu, zła dieta, brak ruchu czy złe nawyki sprzyjają jej rozwoju. Największy wpływ ma otyłość i nadwaga, a to możesz zmienić. Osoby otyłe mają zdecydowanie większe szanse zachorowania na cukrzycę typu drugiego niż osoby w pełni zdrowe.

Im większa jest świadomość ludzi na temat cukrzycy i tego, jak bardzo niebezpieczną jest chorobą, jakie są jej pierwsze objawy, jak ją rozpoznać, tym lepiej dla całego społeczeństwa. Może to wpłynąć na innych, by zmienili swój styl życia i opóźnili jej rozwój.

Wielu rodziców i dzieci prowadzą siedzący tryb życia, nie ruszają się w ciągu dnia i nie dbają o dietę. Dzieci uczą się takich nawyków właśnie od dorosłych. Jeśli zostaną im przekazane niezdrowe nawyki żywieniowe, będą z nich korzystać, co prowadzi do powstania pokolenia diabetyków.

Zastanów się, co możesz zmienić w swoim codziennym życiu, by zminimalizować ryzyko rozwoju cukrzycy.

By nie doprowadzić do choroby, musisz zadbać o jej profilaktykę:

• zmniejsz masę ciała, utrzymuj prawidłową sylwetkę;
• zadbaj o swoją dietę;
• ogranicz stres;
• rzuć używki, takie jak alkohol i papierosy;
• bądź aktywny fizycznie – zalecane jest, by poświęcić minimum 150 minut tygodniowo na ruch dopasowany do twoich możliwości;
• utrzymuj prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi i poziom cholesterolu;
• edukuj się w kwestii własnego zdrowia;
• badaj się regularnie.

Dieta

Dieta jest bardzo ważnym elementem w czasie leczenia. Nie powinna przywodzić na myśl tylko sztywnych ram, których nie można nagiąć. Wręcz przeciwne, powinna być elastyczna, dostosowana pod ciebie. Najlepiej, by na zawsze zmieniła twoje żywienie, nie tylko w czasie jej trwania.

Jeśli jesteś diabetykiem, musisz wziąć pod uwagę kilka małych zasad, które pomogą ci zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby.

1. Jedz posiłki mniejsze, ale regularne, by nie doprowadzać do „skoków” glikemii. Powinieneś spożywać 3-4 główne posiłki i 2 przekąski w międzyczasie.
2. Twoje jedzenie powinno być wysoko jakościowe. Ogranicz spożywanie produktów przetworzonych z dodatkiem cukru (słodycze), celuj w błonnik: pieczywo pełnoziarniste, ziemniaki, płatki owsiane, brązowy ryż. Unikaj tłuszczy (zwłaszcza zwierzęcych), smażenia, duszenia w gęstych sosach, pieczenia w tłuszczu i staraj się gotować na parze lub dusić potrawy. Sięgaj po owoce i surowe warzywa, ogranicz spożywanie czerwonego mięsa, wybierz inne źródło białka (ryby, nasiona strączkowe, jaja). Odstaw alkohol i pij 1,5l wody dziennie.
3. Kontroluj liczbę spożywanych kalorii. Jeśli jesteś osobą otyłą, skonsultuj się z dietetykiem, by wyznaczył ci odpowiednią podaż kalorii, aby nie wyniszczyć organizmu i zdrowo chudnąć. Nie ma wzorowej diety dla wszystkich, każdy przypadek jest inny. Prawidłowy spadek wagi osoby z dużą nadwagą to maksymalnie 2 kg na tydzień. Redukcja masy ciała wpłynie pozytywnie na każdy aspekt twojej choroby.
4. Dodaj aktywność fizyczną do codziennego planu dnia. Nie forsuj się ciężkimi ćwiczeniami, które ledwo wykonujesz. Dostosuj je do siebie, by nie zdemotywować do dalszych zmian.