Pompa insulinowa – czy warto? Wszystko o terapii i refundacji

Myślisz się nad zastosowaniem pompy insulinowej? Przeczytaj artykuł, by dowiedzieć się, co to jest i jak wygląda terapia z tym urządzeniem. Sprawdź, czy jest ona refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Życie z cukrzycą często jest uciążliwe z uwagi na konieczność stałego monitorowania poziomu glukozy we krwi. Wydzielanie insuliny u chorych na cukrzycę jest zaburzone. Terapia pompą insulinową polega na podawaniu insuliny za pomocą urządzenia. Sprawdź, kiedy warto wykorzystać to rozwiązanie.

Rodzaje pomp insulinowych

Wyróżnia się 2 rodzaje pomp insulinowych:

• osobista (OPI) – niewielkie urządzenie osadzone w wybranym miejscu na ciele, wyposażone w zbiornik o pojemności 3 ml, wymieniany co 3 dni;
• wszczepiona – nieduże urządzenie wszczepiane pod skórę nad mięśniem prostym brzucha. Ma większy zbiornik – 15 ml – wymagający wymiany co 3 miesiące.

Jak działa osobista pompa insulinowa?

Pompa insulinowa to urządzenie przeznaczone dla diabetyków z cukrzycą typu 1. Reguluje poziom insuliny we krwi – stale dostarcza ją do organizmu, bezpośrednio do krwiobiegu. Pozwala na prowadzenie dotychczasowego stylu życia bez konieczności ciągłego monitorowania poziomu glukozy.

Ilość przekazywanej do organizmu insuliny oraz jej rodzaj ustalasz indywidualnie z lekarzem prowadzącym. Dawkowanie odbywa się automatycznie przez pompę, która wkłuwana jest w ciało, w miejsce zakryte przez ubranie, zazwyczaj na brzuchu. Urządzenie ma niewielkie rozmiary i nie przeszkadza w codziennych czynnościach. Możesz je nosić w kieszeni, bez obawy, że ktokolwiek zwróci na nie uwagę.

Wszczepiona pompa insulinowa

Działa na tej samej zasadzie co OPI – reguluje wartość glikemii. Jest wszczepiona w konkretne miejsce na brzuchu i podaje insulinę do jamy otrzewnej. Zbiornik musisz wymieniać rzadziej, bo co 3 miesiące.

Terapia z zastosowaniem OPI

Leczenie przy zastosowaniu osobistej pompy wspomaga działanie trzustki – kilkunastokrotnie w ciągu dnia podaje ona diabetykowi niewielką ilość insuliny. Uregulowany zostaje poziom glikemii we krwi. Możesz z łatwością i precyzją dawkować lek. Przed każdym posiłkiem musisz ustawić tzw. bolus. Gdy zdarzy się przecukrzenie, również należy ręcznie zaprogramować pompę.

Co to jest bolus?

Bolus to inaczej korekta hiperglikemii. Stosuje się go przed posiłkiem lub po przekroczeniu poziomu insuliny. Wbudowany kalkulator bolusa w pompie pełni funkcję pomocnika, który monitoruje glikemię i sprawnie pokazuje poziom cukru we krwi. Na podstawie tych wyników oraz poprawnie oszacowanej ilości węglowodanów może zasugerować korektę za pomocą dodatkowej dawki.

Wyróżnia się 2 rodzaje bolusów:

• przedłużony – zabezpiecza przed nadmiernym poziomem glukozy we krwi po zjedzeniu posiłku bogatego w białko i tłuszcze;
• złożony – dawka insuliny podana zarówno na białko i tłuszcze, jak i węglowodany. Aplikacja jest dwufazowa – część leku jest wstrzykiwana od razu, a reszta zostaje rozłożona w czasie. Wielu cukrzyków nie korzysta z tej opcji, choć większość jedzenia spożywanego na co dzień jest złożona.

Dla kogo jest przeznaczona terapia przy pomocy pompy insulinowej?

Insulinoterapia dedykowana jest dla osób z cukrzycą typu 1. W typie 2. bardzo rzadko się ją stosuje; tutaj najczęściej lekarze przepisują leki farmaceutyczne i zalecają zmianę trybu życia. Leczenie cukrzycy typu 1 w ten sposób jest szczególnie wskazane dla:

• dzieci do 10. roku życia;
• kobiet z cukrzycą planujących ciążę lub w niej będących;
• osób prowadzący aktywny tryb życia;
• wyczynowców;
• osób z częstymi hipoglikemiami;
• osób mających problem z kontrolą swojej choroby.

Jak insulina zostaje podana?

Insulina zostaje podana przez zestaw infuzyjny, w skład którego wchodzą wkłucie, dren oraz zbiornik. Ten ostatni podłączony jest do drenu zakończonego cieniutką igłą metalową lub teflonową. Igłę wprowadza się w ciało i przez nią zostaje podawana insulina.

Pojemnik na insulinę wymienia się po każdej skończonej fiolce leku. Z kolei resztę zestawu – co 3 dni.

W jakie miejsca wkłuwać igłę?

Miejscami najbardziej przystosowanymi do umieszczenia wlewu są:

• brzuch;
• pośladki;
• ramiona;
• uda.

Miejsce, które wybierzesz, nie może być narażone na promienie słoneczne, zgięcia i urazy. Przy każdej zmianie zestawu należy dokładnie przygotować miejsce wkłucia – przemyć je, wysuszyć i odkazić.

Jakie są korzyści i wady korzystania z pompy?

Ocena przedmiotu w kontekście wad i zalet jest zawsze subiektywna. Z medycznego punktu widzenia leczenie pompą ma następujące zalety:

• insulina podawana jest w sposób analogiczny do fizjologicznego wydzielania jej w trzustce. Co kilka minut pompa podaje niewielką ilość substancji lub jej dodatek przed spożyciem potrawy. Wpływa to korzystnie na przyswajanie, ponieważ w ten sam sposób trzustka naturalnie wydziela ten składnik;
• możesz skorzystać z dodatkowej porcji insuliny, gdy zajdzie taka potrzeba;
• pompa daje możliwość zaprogramowania co najmniej 2 rodzajów baz; musisz jedynie przełączyć przyciskiem z jednej bazy na drugą;
• przyjmujesz w ciągu doby mniej insuliny w porównaniu do tradycyjnych zastrzyków, ze względu na jej regularną i fizjologiczną podaż;
• igłę wymienia się co 3 dni, więc zużywasz mniej materiałów jednorazowych.

Oprócz pozytywnych aspektów istnieją również wady takiego leczenia, np.:

• mając na uwadze fakt, że możesz bez problemu regulować dawkę insuliny, nie musisz zwracać aż takiej uwagi na to, co spożywasz;
• sprzęt jest drogi i NFZ nie w każdych warunkach refunduje jego zakup;
• może ci przeszkadzać ciągłe noszenie ze sobą urządzenia do kontroli choroby i możesz się obawiać, że ktoś je zauważy;
• istnieje ryzyko kwasicy ketonowej. W przypadku dawkowania insuliny przez pompę nie wytwarza się rezerwa. W momencie przerwy podaży np. wynikającej z zatkania pompy może dojść do kwasicy ketonowej. To efekt braku zmagazynowania zapasu insuliny w tkance podskórnej.

Cena i refundacja

Cena urządzeń naśladujących wydzielanie insuliny różni się w zależności od:

• producenta;
• dostępnych funkcji;
• zaawansowania modelu.

Cena pompy wynosi od 3 500 zł do 18 000 zł. Nie musisz od razu płacić pełnej kwoty, bo wielu producentów oferuje zakup na raty.

Narodowy Fundusz Zdrowia pokrywa koszty związane z zakupem samej insuliny w przypadku wszystkich pacjentów chorujących na cukrzycę typu 1. Jednakże dzieciom, młodzieży i młodym dorosłym do 26. roku życia oraz kobietom w ciąży NFZ pokrywa koszt zakupu całego sprzęt. Obowiązuje tu jednak kolejka. Pierwszeństwo mają ci, którzy:

• mają powikłania cukrzycy i choroby współistniejące jak np. retinopatia, nadciśnienie tętnicze;
• mają bardzo niestabilny poziomem glikemii;
• w przeszłości doświadczyli epizodów ciężkiej hipoglikemii (niedocukrzenia) i hiperglikemii (przecukrzenia).

To, czy zdecydujesz się na pompę, zależy wyłącznie od ciebie. Oczywiście są inne sposoby uzupełniania zapotrzebowania na insulinę, np. zastrzyki, peny. Jednakże podawanie insuliny za pomocą pompy jest wygodniejsze i łatwiejsze z uwagi na możliwość programowania urządzenia.